De karakter bepalende druif van champagne
Pinot Meunier is dé druif die samen met Pinot Noir en Chardonnay het karakter van champagne bepaalt. Met zijn ronde, fruitige profiel en goede weerbestendigheid werd hij al in de 16e eeuw beschreven onder de naam “Meunier” Frans voor ‘molenaar’, naar het witte, meel-achtige dons op de bladeren) zo’n 450 jaar geleden. Vanaf het begin fungeerde hij zowel als blending-component voor structuur en frisheid, als in enkele uitzonderlijke monocépages (wijn van één druif) waarin hij zijn eigen elegantie toont.
Officieel mocht Pinot Meunier pas in de moderne zin “Champagne” heten toen de Appellation d’Origine Contrôlée (AOC) voor Champagne werd ingesteld. Dat gebeurde bij het decreet van 29 juni 1936, waarin de drie hoofdvariëteiten Chardonnay, Pinot Noir en Pinot Meunier als toegestane druiven werden opgenomen. Sindsdien staat “Meunier” vaak zonder de voorvoeging “Pinot” op de etiketten, terwijl de lange officiële naam nog wél in de officiële wetgeving terugkomt.
Waarom Pinot Meunier extra zorg vraagt
Pinot Meunier is een superdruif die je snel verleidt met z’n frisse fruitigheid, maar hij heeft ook zo z’n kwetsbare kantjes. Omdat hij vroeg begint uit te lopen, kun je bij een late vorst zomaar een deel van je oogst verliezen. De dunne schil maakt ‘m gevoelig voor schimmels als Botrytis, dus in de wijngaard moet je scherp blijven wieden en snoeien. Hij geeft van nature hoge rendementen, waardoor wijnen soms waterig smaken als je niet strikt selecteert. En in monocépage-cuvées mist hij soms de kleurkracht en tannines die je van Pinot Noir kent. Traditioneel dacht men dat Meunier minder bewaarpotentieel had, al weten moderne Vignerons in top cru's dat je hem met de juiste dosage en vat keuze verrassend lang kunt laten floreren. Al met al vraagt Meunier net iets meer aandacht, maar wie ‘m goed verzorgt, wordt beloond met een levendige, elegante cuvée.
Extra aandacht bij Muselet voor Meunier
De cuvées van Cattier, Bochet-Lemoine en Esterlin laten zien hoe sprankelend en veelzijdig Pinot Meunier kan zijn. Bij Cattier Millesime 2016 valt direct de levendige acidité op, met tonen van citrus en groene appel die dansen op de tong, ondersteund door een fijne mousse en een subtiele brioche-achtergrond dankzij lichte vatrijping en een minimale dosage. Bochet-Lemoine Pur Meunier voegt daar een extra laag toe met frisse witte bloemen tonen en een elegante mineraliteit, afkomstig uit de noordelijke terroirs die de druif zo goed tot zijn recht laten komen. Esterlin Pur Meunier sluit de rij af met een zachte mousse en een puur fruitig karakter, waarin de finesse van de Vallée de la Marne en een hint van verse brioche harmonieus samensmelten. Elk van deze cuvées toont perfect de balans tussen jeugdige frisheid en complexe diepgang, waardoor Meunier toegankelijk blijft voor elke liefhebber, van beginner tot connaisseur. Zo tonen ze ook de pure terroir expressie.
In 2019 heb ik voor het eerst een 100% Meunier champagne gedronken. Cour Des Lys cuvee m2 die in 2019 nog Brons had gewonnen, alleen kan ik ze niet meer vinden en kopen. Sindsdien heb ik een wisselende ervaring met Meunier. In de blend kan hij ook een bepaalde geur realiseren die ik minder aangenaam vind.
2 jaar geleden zijn we leverancier geworden van Esterlin en Cattier en onlangs hebben we de nieuwe Meunier van Bochel Lemoine mogen drinken en ik vind ze fantastisch. Dus echte Grandes Marques zoals Cattier en Maison Esterlin laten zich niet weerhouden door hun status als négoce-huis: ze werken nauw samen met zorgvuldig geselecteerde wijnboeren en kopen top-kwaliteit Meunier uit de beste crus. Zo kunnen ze net als kleine vignerons een 100% Meunier-cuvée creëren. Door die partnerschappen hebben ze toegang tot uitstekende terroirs, denk aan noordhellingen met hoge aciditeit en fijne klei-leembodems en kunnen ze de druif Meunier serieus in de schijnwerpers zetten. Met moderne vinificatie, lichte vatrijping en een bescheiden dosage geven ze Meunier de ruimte om z’n frisse fruitigheid én zijn complexiteit volledig te tonen. Zo bewijzen Cattier en Esterlin dat je geen champagnehuis op kleine schaal hoeft te zijn om een overtuigende, pure Meunier te maken: het zit ‘m in de kwaliteit van de druiven én de visie achter het wijn maken.
Vinificatie-trends voor pure Meunier
Als je vandaag een 100 % Meunier-cuvée in je glas hebt, proef je de vruchten van enkele slimme vinificatie-keuzes. Steeds meer vignerons kiezen voor een vergisting in roestvrij staal (RVS) om die frisse fruittonen van groene appel en citrus volledig te bewaren. Anderen voegen juist kleine eiken vaten toe voor een subtiele brioche- en toast-touch, zonder de wijn zwaarder te maken. Ook de beslissing om wél of geen malolactische gisting toe te passen, bepaalt het karakter: mét malolactische gisting wordt de scherpe appelzuur iets zachter en komt er een romige textuur in je flute, terwijl zonder die gisting de afdronk knisperend blijft, perfect voor wie van extra acidité houdt. Tot slot blijft de dosage vaak zeer laag (rond 1–2 g/L): zo behoudt Meunier z’n originele charme en terroir expressie. Door deze mix van RVS, eiken vaten, malolactische gisting en een lichte dosage laat pure Meunier écht zien hoe veelzijdig en toegankelijk hij is.
Mythes over Meunier ontkracht
Pinot Meunier heeft te lang het stempel gehad van een ‘kneusje’ in de blend, maar die mythes verdienen een fikse nuance. Ten eerste is de veronderstelling dat Meunier zo’n lichte kleur heeft dat hij nauwelijks structuur toevoegt totaal achterhaald: in de noordelijke cru’s levert hij juist verrukkelijk dieprode accenten en zachte tannines die een harmonieuze ruggengraat vormen, zeker bij strenge opbrengst beperking. Ook het idee dat hij niet kan rijpen klopt niet meer: dankzij zorgvuldige oogst selectie, gerichte vatrijping in grote eiken foudres en minimale dosage heeft een 100 % Meunier-cuvée binnen 5 tot 10 jaar een prachtige complexiteit van gedroogd fruit, brioche en minerale lagen. Voorheen miste de druif kleur en bewaarpotentieel vergeleken met Pinot Noir, maar moderne vinificatie plannen en de herwaardering van top terroirs laten zien dat Meunier stevig meekan in zowel charme als garde. Daarmee ontkracht hij elk oud vooroordeel en bewijst hij zijn ware potentieel.
Proef en drink met je maten.
