Tannines in champagne
Heb je ooit een glas champagne gedronken en je afgevraagd wat die lichte bitterheid is die je mond net een beetje droog maakt? Dat, mijn vriend, is de magie van tannines. Ja, tannines – die stofjes waar vaak over gepraat wordt bij rode wijn – spelen ook een rol in champagne. Niet zo prominent als in een stevige Bordeaux, maar subtiel en verfijnd. Laten we duiken in de wereld van tannines in champagne en ontdekken hoe ze jouw favoriete bubbel die extra laag complexiteit geven.
Wat zijn tannines eigenlijk?
Laten we bij het begin beginnen: wat zijn tannines? Dit zijn natuurlijke verbindingen die van nature voorkomen in planten. In druiven zitten tannines vooral in de schil, de pitten en de steeltjes. In wijn (en dus ook in champagne) zorgen tannines voor structuur, bitterheid en een soort “droog gevoel” in je mond.
Als je ooit een slok rode wijn hebt genomen die je mond voelde transformeren tot schuurpapier, dan heb je de volle kracht van tannines ervaren. In witte wijnen en champagne zijn tannines een stuk subtieler. Dit komt doordat witte druiven meestal zonder schil worden geperst, en schilcontact is dé bron van tannines. Toch kunnen tannines ook via andere manieren hun weg vinden naar jouw glas champagne. Daarover later meer.
Fun fact: tannines zitten niet alleen in wijn. Thee, pure chocolade en zelfs sommige noten zitten er vol mee. Dus als je ooit een tanninebom wilt, combineer een glas rosé champagne met een stuk donkere chocolade, perfectie.
Tannines in champagne: hoe komen ze erin?
Champagne heeft een unieke productiemethode, en dat bepaalt hoeveel tannines erin zitten. Hier zijn de belangrijkste factoren:
1. De druivensoort
De drie druiven die het meest worden gebruikt in champagne zijn chardonnay, pinot noir en pinot meunier. Chardonnay, een witte druif, heeft nauwelijks tannines, omdat de schil niet wordt gebruikt bij het persen. Pinot noir en pinot meunier zijn blauwe druiven, en die brengen wat tannines mee, zelfs als de schillen minimaal in contact komen met het sap.
Blanc de Blancs champagne (100% chardonnay) heeft daarom bijna geen tannines, terwijl een Blanc de Noirs champagne (gemaakt van pinot noir en/of pinot meunier) iets meer structuur en bitterheid kan hebben dankzij de tannines.
2. Schilcontact
Bij rosé champagne speelt schilcontact een grotere rol. Sommige rosé champagnes worden gemaakt door het sap kort op de schillen te laten weken, wat extra tannines en kleur toevoegt. Denk aan die fluweelachtige textuur en subtiele bite – dat is het werk van tannines.
3. Rijping en productiemethode
Champagne rijpt meestal lang op de lie (dode gistcellen). Dit proces verzacht de tannines en geeft de wijn een romiger mondgevoel. Maar hoe langer een champagne rijpt, hoe meer complexiteit de tannines kunnen bieden. Vintage champagnes of prestige cuvées hebben hierdoor vaak een verfijnde balans van tannines en zuren.
Hoe tannines de smaak en textuur beïnvloeden?
Oké, laten we eerlijk zijn: je drinkt champagne niet omdat je op zoek bent naar een tannine kick. Je drinkt het voor de verfijning, de bubbels en het feestelijke karakter. Maar tannines spelen een stille, maar belangrijke rol in de smaakbeleving.
- Smaak: Tannines voegen een vleugje bitterheid toe, wat een tegenwicht biedt aan de natuurlijke zuren en eventuele restsuiker in champagne. Dit zorgt voor balans en voorkomt dat champagne te zoet of “vlak” aanvoelt.
- Textuur: Het droge gevoel dat tannines geven, maakt de wijn strakker en frisser. Vooral bij rosé champagnes of bij de diepe karakteristieken van blanc de noirs proef je dit subtiele effect.
- Complexiteit: Tannines dragen bij aan de diepgang van een champagne. Ze geven de wijn een soort ruggengraat, waardoor hij niet alleen lekker is, maar ook interessant blijft met elke slok.
Welke champagnes hebben meer of minder tannines?
Niet alle champagnes zijn gelijk als het gaat om tannines. Hier is een korte gids:
Meer tannines
- Blanc de Noirs: Omdat deze champagne volledig van blauwe druiven is gemaakt, bevat hij meer tannines dan Blanc de Blancs. De structuur is steviger en de smaak voller.
- Rosé champagne: Vooral rosé’s met schilcontact hebben een vleugje extra tannine, wat ze een zijdezachte textuur en een mooie complexiteit geeft.
- Prestige cuvées: Door lange rijping op de lie en vaak een hoger aandeel pinot noir, zijn dit champagnes met een uitgebalanceerd maar gelaagd karakter.
Minder tannines
- Blanc de Blancs: Deze 100% chardonnay champagnes zijn licht, fris en bijna tannine vrij. Perfect voor wie houdt van een slanke, minerale stijl.
- Non-vintage champagnes: Deze champagnes zijn vaak jonger en lichter gerijpt, wat betekent dat de tannines minimaal zijn.
Proef de tannines in jouw glas
Nu je weet hoe tannines werken, wordt het tijd om te proeven. Neem een slok van je champagne en let eens op het mondgevoel. Is het droog en strak, of juist zacht en romig? Voel je een lichte bitterheid of astringentie? Dit zijn allemaal tekenen van tannines die stilletjes hun werk doen.
Wil je experimenteren? Probeer eens een Blanc de Blancs naast een Blanc de Noirs en ontdek hoe de structuur verschilt. Of ga voor een rosé champagne en let op hoe de tannines bijdragen aan die luxueuze textuur.
Hoe vullen tannines en sulfieten elkaar aan in champagne?
In champagnes waarin tannines een iets grotere rol spelen – zoals rosé champagnes of Blanc de Noirs – is de bescherming tegen oxidatie iets sterker dankzij de tannines. Dit betekent dat er mogelijk minder sulfieten nodig zijn om dezelfde stabiliteit te garanderen.
In Blanc de Blancs (100% chardonnay), waarin tannines vrijwel afwezig zijn, is de wijn volledig afhankelijk van sulfieten om oxidatie te voorkomen. Hier zie je dat sulfieten een cruciale rol spelen om de helderheid, frisheid en delicate aroma’s van deze stijl te behouden.
In champagne zijn tannines en sulfieten geen concurrenten, maar eerder partners met verschillende verantwoordelijkheden:
- Tannines spelen een kleine rol in structuur en smaak, vooral in stijlen met blauwe druiven.
- Sulfieten zijn onmisbaar om oxidatie te voorkomen, vooral in de lichtere en minder tanninerijke stijlen zoals Blanc de Blancs.
Het resultaat? Een perfect uitgebalanceerd glas dat fris, elegant en verfijnd is – of je nu geniet van een strakke Blanc de Blancs of een rijke Blanc de Noirs.
Aanraders van Muselet.nl
Ben je benieuwd naar de subtiele rol van tannines in champagne en wil je dit zelf ervaren? Bij Muselet.nl hebben we een zorgvuldig geselecteerd assortiment dat je de kans biedt om deze nuances te ontdekken. Hier zijn enkele aanbevelingen:
- Mercier Blanc de Noirs
Deze verfijnde champagne is volledig gemaakt van blauwe druiven, met 80% pinot noir en 20% meunier. Het resultaat is een romige textuur met intense aroma’s van rode bessen en verse bramen, aangevuld met een fris botanisch accent. De aanwezigheid van pinot noir en meunier zorgt voor een subtiele tannines structuur die de complexiteit van de wijn versterkt. - C.H. Piconnet Blanc de Noirs
Gemaakt van 100% pinot noir druiven uit de oogst van 2021, biedt deze champagne een unieke expressie van de druif. Met een rijping van 20 maanden op de droesem en zonder extra dosage, presenteert deze wijn een heerlijke romigheid en een subtiele tannines structuur die bijdraagt aan zijn complexiteit. - Lallier Blanc de Noirs
Deze champagne is gemaakt van pure pinot noir uit de Grand Cru-terroirs van Aÿ en Verzenay. Met een rijping van minimaal vijf jaar en een dosering van 7 g/L, biedt deze wijn een perfecte balans van complexiteit en elegantie, met aroma’s van rijpe vruchten, lentehoning en kruidige noten. De pinot noir-druiven zorgen voor een verfijnde tannine structuur die de diepte van de wijn benadrukt.
Afsluiting
Tannines in champagne zijn misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ze spelen wel degelijk een rol in de smaak en textuur van jouw glas. Ze zorgen voor balans, structuur en maken elke slok net wat interessanter. Dus de volgende keer dat je een glas champagne inschenkt, proost dan op de tannines – de onbezongen helden van de mousserende wereld.
Wil jij champagne kopen en zelf de magie van tannines ontdekken? Bekijk onze collectie en probeer een Blanc de Noirs, rosé of vintage champagne. Je smaakpapillen zullen je dankbaar zijn. Santé!